Een Haïtiaanse Vodou-doopceremonie op Dania Beach. Offers op een Día de los Muertos, of Dag van de Doden, altaar in Little Havana. Een moslimman bidt in de oudste moskee van Miami.
De rituelen die op deze plekken plaatsvinden, weerspiegelen de rijke culturele en religieuze diversiteit van Zuid-Florida. Toch zijn ze voor de meeste buitenstaanders onzichtbaar of zelfs onbekend.
De afgelopen drie jaar reisde fotograaf Woosler Delisfort uit Little Haiti naar kerken, tempels, moskeeën en andere plekken in Miami-Dade en Broward om deze en vele andere intieme momenten van spirituele verbondenheid vast te leggen.
Het zijn scènes die een nieuwe tentoonstelling vormen, “SANCTUARY: Our Sacred Place,” die onderzoekt hoe Zuid-Florida aanbidt, nieuw leven viert en rouwt om de dood — met een specifieke focus op Afrikaanse en Caribische bevolkingsgroepen. De show, die deze donderdag opent in het HistoryMiami Museum, volgt ook de spirituele reis van Delisfort, een Haïtiaans-Amerikaan die katholiek opgroeide maar later in zijn leven Afro-Caribische spiritualiteit begon te verkennen.
Door middel van fotografie, gecureerde muziek en religieuze installaties biedt de tentoonstelling van meer dan 100 stukken een kijkje in enkele van de minder bekende praktijken, waaronder Haïtiaanse Vodou en La Regla de Lukumí, in de volksmond bekend als Santería. De show heeft als doel om een deel van het stigma rond Afro-Caribische spirituele praktijken weg te nemen die vaak verkeerd worden begrepen — en in sommige kringen zelfs worden verguisd, aldus Delisfort.
“We hebben al zo lang een negatieve perceptie als het aankomt op Afrikaanse spiritualiteit, ongeacht of het Haïtiaanse Vodou, Ifá, Lucumi of Santería is,” zei Delisfort. “Toen ik dat begon te documenteren, wilde ik dat verhaal echt opnieuw vertellen of hervormen.”
Door een breed scala aan religies te belichten die de Afrikaanse en Caribische wortels van Miami weerspiegelen, wil de tentoonstelling ook de nieuwsgierigheid wekken van mensen die er misschien niet bekend mee zijn, aldus mede-curator Ireọlá Ọláifá.
“Dit geeft ons de kans om nu nieuwsgierig te worden. ‘Ik wist niet dat dit hier in Miami was. En hoe kan ik meer te weten komen?’”
Demografisch gezien is Zuid-Florida een bonte mengeling van kleuren. Meer dan de helft van de bevolking van de county is in het buitenland geboren en bijna 70 procent is Spaanstalig. Miami-Dade is ook de thuisbasis van de op één na grootste populatie zwarte immigranten in de Verenigde Staten, ongeveer 490.000, volgens een recent onderzoek van het Pew Research Center, waarvan velen afkomstig zijn uit landen in het Caribisch gebied.
Met die diverse populatie immigranten komen ook langdurige religieuze tradities. “Sanctuary” zet deze tradities weer in de spotlight.
“Het gaat erom een aantal culturele aspecten die in het duister zijn geraakt, weer aan het licht te brengen,” zei Ọláifá.
Het creëren van heilige ruimtes
De eerste stappen van de tentoonstelling “Sanctuary” zijn via een drempel die is gebouwd om op een kerk te lijken, met nep-glas-in-loodramen met de tekst “welkom.” Een grote pilaar staat in het midden van een van de kamers, wat een weerspiegeling is van wat je zou aantreffen bij een Vodou-ceremonie, waarbij energieën en geesten naar verluidt door de centrale pilaar gaan, of “Poto-mitan” in het Creools.
Om de visie van “Sanctuary” tot leven te brengen, nodigden Delisfort en de curatoren van de show, Ireọlá Ọláifá en Marie Vickles, religieuze beoefenaars uit om meerdere altaren te installeren tijdens de show. Eén altaar, bijvoorbeeld, geïnstalleerd door de Ameyal Mexican Cultural Organization, een groep die helpt de traditionele Mexicaanse cultuur te laten zien, zal afbeeldingen bevatten van echte families om de betekenis van het eren van voorouders te vertegenwoordigen.
“Vooral als het gaat om inheemse gebruiken, zijn altaren deze middelpunten die helpen om verschillende energieën te kanaliseren, of het nu voorouderlijke of specifieke godheid of Orisha is,” zei Ọláifá. “Dus ik denk dat voor [Delisfort] Het was belangrijk om dat visueel te verwerken, zodat mensen een idee konden krijgen van de ruimtes die hij betrad.”
De tentoonstelling begint donderdagavond met een inheemse ceremonie geleid door het Ameyal Instituut en duurt tot januari 2025.
De details zijn wat de show meeslepend maakt, en het gevoel van naar de kerk gaan of een heilige plek betreden opnieuw creëert. De show gebruikt ook muziek, afspeellijsten van alles van gospelkoormuziek tot Afrikaanse drums, om mensen het gevoel te geven dat ze een heiligdom binnenlopen.
“Er is geen enkel spiritueel systeem dat geen muziek gebruikt om de energie op te roepen waaraan die spirituele praktijk verbonden is”, aldus Ọláifá.
“Sanctuary” benadrukt het feit dat veel religieuze tradities, ongeacht hun oorsprong, vergelijkbare elementen hebben.
“Sommige foto-essays lopen door elkaar heen. En dat heb ik expres gedaan, omdat ik wil dat ze zien dat er geen verschil is,” zei Delisfort.
Het idee van water speelt bijvoorbeeld een centrale rol in Delisforts show. Of het nu gaat om heilig water dat wordt gebruikt tijdens een katholieke doopceremonie of heilig water dat wordt gebruikt tijdens een Vodou-doop in de oceaan, water is een belangrijk aspect van veel religies.
Op de hoofdfoto van de tentoonstelling is een Vodou-priesteres te zien, of manbohoudt een pasgeboren baby vast, gekleed in volledig witte kleding op het strand. De biologische moeder en de spirituele moeder staan samen neer te kijken op het kind na haar doop, met uitzicht op de oceaan en de zonsondergang.
Delisfort zei dat de foto, die misschien wel zijn favoriet is van de hele show, het thema goed weergeeft door een van onze allereerste heiligdommen af te beelden: de natuur.
“Het vertelt het verhaal van wat sanctuary is, en dat is iets wat ik echt wilde pushen. Er zijn meerdere lagen van sanctuary, en die sanctuary is overal om ons heen. Het is gewoon niet één specifieke ruimte.”
Delisfort zei dat hij wil dat mensen zichzelf ‘zien’ in de tentoonstelling, terwijl ze de tijd nemen om meer te leren over andere geloofstradities.
“Ze kunnen zich herinneren dat ze in een Haïtiaanse kerk waren, langs de oceaan trokken en een doop uitvoerden, maar ook dat ze een Vodou-ceremonie zagen waarbij precies hetzelfde gebeurde.”
‘Een deel van mijn cultuur’
Voor Delisfort, een autodidactische documentairefotograaf en filmmaker, is de tentoonstelling ook een persoonlijk statement over zijn eigen spiritualiteit. Delisfort groeide op in een katholiek gezin en hoewel zijn familie geen Vodou beoefende, begreep hij het altijd als een spiritueel systeem dat centraal stond in zijn Haïtiaanse cultuur. Hij schrijft de openheid van zijn familie toe als een deel van de reden waarom hij meer dan 12 jaar geleden in staat was om de religie te documenteren zonder oordeel.
“Bij mij is dit onderdeel van mijn traditie, het is onderdeel van mijn cultuur,” zei Delisfort. “Mijn allereerste leraar heeft me nooit geleerd dat dit slecht is.”
De geschiedenis van Vodou is nauw verbonden met de Haïtiaanse Revolutie — een van de grootste succesvolle slavenopstanden ooit in de geschiedenis — waaruit de onafhankelijke staat Haïti ontstond, zo blijkt uit onderzoek van de Haïtiaanse socioloog Laënnec Hurbon.
Het werd door de slaven beoefend als een manier om de individuele identiteit te herstellen en het Europese kolonialisme uit te dagen. Het spirituele systeem, dat zich sterk richt op verschillende domeinen van de natuur (water, lucht, vuur etc.), heeft wortels in Afrikaanse religieuze en culturele tradities. Het is door de geschiedenis heen vervolgd vanwege de banden met “magie en hekserij”, een pejoratieve visie die weer opkwam tijdens de Amerikaanse bezetting van Haïti in het begin van de jaren 1900.
Volgens Delisfort zijn er veel mensen, waaronder ook familieleden, die Vodou nog steeds als een kwade praktijk beschouwen.
“Ze komen misschien niet naar de show, maar ze hebben nooit op mij neergekeken,” zei hij. “Ik ben hier niet om te debatteren, ik ben hier niet om een geloof te pushen.”
Een belangrijk onderdeel van het creatieve proces, aldus Delisfort, is de tijd nemen om meer te leren over de verschillende religies voordat je ze gaat documenteren.
“Elke praktijk die ik voor het eerst documenteer, kom ik binnen als iemand die geïnteresseerd is in spiritualiteit. Ik kom niet binnen als documentairefotograaf, dus ik heb niet eens mijn camera.”
Het proces kan meer tijd in beslag nemen. Misschien breng je wel weken door met het onderwerp voordat je hem of haar filmt, maar Delisfort zegt dat het belangrijk is om vertrouwen te winnen.
“Doordat ze zagen dat ik zat en deelnam aan de ceremonie … gaf dat hen een open houding, van ‘oké, misschien wil hij het verhaal wel vertellen.'”
Centraal in Delisforts werk staat zijn connectie met spirituele gidsen, met name de vrouwelijke leiders in zijn leven. Hij noemt zijn “spirituele moeder”, een Vodou-priesteres genaamd Mambo Ingrid, de persoon die de eerste interesse in het fotograferen van Vodou-ceremonies aanwakkerde. Hoewel hij niet is ingewijd, woont hij vaak ceremonies bij en neemt hij eraan deel met zijn “spirituele zusters” en vrienden.
“Al deze vrouwen brachten mij terug naar spiritualiteit”, zei hij.
ALS JE GAAT:
WAT: “SANCTUARY: Onze Heilige Plaats”
WAAR: GeschiedenisMiami Museum, 101 West Flagler Street Miami, FL 33130
WANNEER: Openingsavondreceptie donderdag 22 augustus om 19.00 uur. Loopt tot januari 2025.
KOSTEN: Openingsavond is gratis. Andere tijden $15
Dit verhaal is geproduceerd met financiële steun van Trish en Dan Bell en van donoren bestaande uit de Joodse en Moslimgemeenschappen in Zuid-Florida, in samenwerking met Journalism Funding Partners. De Miami Herald behoudt de volledige redactionele controle over dit werk.
