Mikey Burke, een inheemse Hawaïaan en Lahainan van de vierde generatie, verloor afgelopen augustus haar huis tijdens de bosbranden in Maui. Ze wil herbouwen voor haar gezin van zes, maar de kosten zijn overweldigend, vooral omdat haar huursubsidie twee maanden geleden afliep. En toen ze probeerde uitstel te krijgen, werd ze afgewezen. Ze kwam ook pas in aanmerking voor FEMA-steun toen haar huur verschuldigd was.
Levenslange Lahaina-inwoners die alle mogelijke vormen van hulp hebben uitgeprobeerd, staan nu op een uniek kruispunt: het enige huis dat ze kennen verlaten of een manier bedenken om te blijven – wat allebei onmogelijk lijkt.
Voor veel huiseigenaren in Lahaina eindigde de huurbijstand via hun verzekering in oktober nadat ze de eerste paar maanden na de brand claims hadden ingediend en naar hotels waren overgebracht.
Nu voelen ze een veelomvattend probleem van aflopende financiële steun, stijgende huurprijzen en een verzekeringsgat waardoor ze de wederopbouwkosten niet meer kunnen betalen.
Carolyn Auweloa en Mikey Burke hebben Lahaina Community Land Trust opgericht, zodat bewoners de mogelijkheid hebben om in Lahaina te blijven of binnen de gemeenschap te verkopen.
“Een paar maanden geleden hadden we allemaal het gevoel dat we eindelijk in die ‘we kunnen ademen’-fase waren gekomen”, zegt Kukui Keahi, een brandoverlevende en hoofd van de gemeenschapszorg voor het Maui-herstelprogramma van de Council for Native Hawaiian Advancement. “Nu denk ik dat we weer in dit rotsachtige gebied zijn.”
Burke maakt deel uit van een grote groep huiseigenaren in Lahaina die hadden gehoopt dat verzekeringsmaatschappijen hun voordelen voor verlies van gebruik (LOU) en extra kosten voor levensonderhoud (ALE) de afgelopen twaalf maanden zouden verlengen, zoals bedrijven hadden gedaan na bosbranden in andere staten, maar dat deden ze niet. T. Voordat ze de huurbijstand van de Federal Emergency Management Agency kunnen aanvragen, moeten huiseigenaren eerst al hun LOU- en ALE-polissen uitputten, die de huurkosten dekken wanneer een ramp uw huis onbewoonbaar maakt. Burke zei dat ze zich had aangemeld zodra ze in aanmerking kwam, maar het duurde twee maanden voordat ze werd goedgekeurd en het bedrag was gebaseerd op haar hypotheek, en niet op de huidige torenhoge huurprijzen.
FEMA-regionaal beheerder Bob Fenton zei dat de vertraging tussen het aanvragen van hulp en goedkeuring vaak te maken heeft met het indienen van het juiste papierwerk en “zo snel als 24 tot 48 uur” kan duren of “een langere hoeveelheid tijd” in beslag kan nemen. Ongeveer de helft van de geldige en doorverwezen Maui-overlevenden die FEMA hebben aangevraagd, zijn volgens het agentschap goedgekeurd voor hulp.
Burke zei dat ze meerdere hulpmogelijkheden had geprobeerd en zelfs tevergeefs met haar huisbaas over de huur had onderhandeld. Ze zat vast met het betalen van $ 3.100 voor haar hypotheek en $ 7.600 aan huur, en zei dat het de eerste keer was dat ze overwoog haar geboortestad te verlaten.
“Het was maar een fractie van een seconde”, zegt ze. “Maar soms is dat alles wat mensen nodig hebben een fractie van een seconde om die beslissing te nemen.”
Een crisis van stijgende huurprijzen
Het afgelopen jaar heeft de federale overheid zich geconcentreerd op het verplaatsen van overlevenden van branden uit hotels en schuilplaatsen naar iets stabielers. Omdat huiseigenaren met een LOU- of ALE-uitkering, standaard in de verzekeringspolissen van de meeste huiseigenaren, niet in aanmerking komen voor FEMA-steun, geven de huisvestingsprogramma’s van het agentschap feitelijk prioriteit aan degenen die vóór de branden huurden.
“Veel mensen hebben het gevoel dat er een ongelijkheid bestaat tussen mensen die voorheen huurders waren en mensen die huiseigenaren zijn”, zegt Tamara Paltin, raadslid van Maui County. “Er bestaat een beetje het gevoel dat huiseigenaren niet veel hulp hebben gekregen van de federale overheid, zoals de huurders dat deden.”
Fenton zei dat FEMA iedereen de hulp biedt die ze mogen ontvangen via het Congres en de regelgeving. “Degenen die een verzekering hebben, bevinden zich waarschijnlijk in een veel betere situatie dan degenen die niets hebben”, zei hij.
Huiseigenaren zoals Burke zijn het daar niet mee eens. Nu de LOU- en ALE-dekking afloopt, moeten ze nu huur, hun hypotheek en soms de kosten van de vereniging van huiseigenaren betalen, terwijl ze het wederopbouwproces en de kosten voor vergunningen, architectonische plannen, aannemers en materialen op een eiland met eindige hulpbronnen moeten navigeren.
Ondertussen zijn de huren op Maui aanzienlijk gestegen. Om overlevenden in de onmiddellijke nasleep van de brand te huisvesten, zette FEMA velen in kortetermijnverhuur en betaalde het markttarief voor vakantieverhuur. Die kostenstijging werd doorberekend aan de overlevenden, met of zonder hulp van de FEMA, en zij betalen nu 43% tot 80% meer huur voor een huis met dezelfde of minder slaapkamers, volgens een enquête van de University of Hawaii Economic Research Organization die vorige maand werd vrijgegeven.
Burke zei dat huiseigenaren zoals zij gedwongen zijn om in hun wederopbouwgeld te investeren om hun huur te betalen. ‘Hoe langer we moeten huren, hoe minder geld we hebben om te bouwen’, zei ze. “En als het lang genoeg duurt, kunnen huiseigenaren misschien helemaal niet meer bouwen. Het is bijna moeten kiezen tussen wonen nu en wonen later.”
De door de staat gebouwde tijdelijke woningbouwontwikkeling Ka La’i Ola in Lahaina, Hawaï.
Sinds de branden heeft ongeveer de helft van de overlevenden West-Maui moeten verlaten, en volgens het UHERO-onderzoek is bijna een tiende van die groep naar het vasteland van de VS of naar het buitenland verhuisd. Terwijl een derde zei dat ze van plan zijn volgend jaar terug te verhuizen, vragen dataonderzoekers en gemeenschapsleiders zich af of ze dat zullen doen.
De uittocht van Lahaina is een voorbeeld van wat er gebeurt met inheemse Hawaïanen in de hele staat. Volgens gegevens van de Council for Native Hawaiian Advancement was in 2022 bijna een kwart van alle op Hawaï geboren inheemse Hawaïanen naar het continent verhuisd. Tegenwoordig wonen er meer inheemse Hawaïanen in de continentale VS dan op Hawaï.
“Wat er gebeurt, is dat mensen het zo lang mogelijk volhouden, en uiteindelijk breken ze”, zegt dataonderzoeker Matt Jachowski, die de gegevens voor de raad heeft samengesteld. ‘Je hoort:’ Oh, als ik naar Texas verhuis, als ik naar Vegas verhuis, als ik naar Washington verhuis, krijg ik hogere lonen. Ik ga betere huisvesting krijgen. ”
Bert Noury en zijn vrouw, wier inheemse Hawaiiaanse familie generaties teruggaat in Lahaina, besloten FEMA op te nemen in haar verhuisprogramma. Hij was het zat om van de ene tijdelijke huisvestingssituatie naar de andere te springen en werd overgeplaatst naar Orlando, Florida. Maar in plaats van met meer zekerheid te leven, zei hij dat FEMA achterloopt met het betalen van hun huur. (Fenton zei dat Noury FEMA niet de benodigde documentatie heeft verstrekt; Noury zei dat hij hun informatie meerdere keren opnieuw heeft ingediend.) Ondertussen blijft hij zijn VvE-kosten betalen voor hun stadshuis in Lahaina, in de hoop dat de vereniging van huiseigenaren de komende vijf jaar weer zal opbouwen.
‘We hebben elke dollar die we de afgelopen jaren hebben gespaard gebruikt om ons gezin een dak en stabiliteit te geven, maar ik wil terug naar huis’, zei hij. “Ik wil weer geld sparen en thuis gaan wonen.”
Onmogelijk om opnieuw op te bouwen
De ALE-uitkeringen van Earle Kukahiko liepen dit najaar ook af. Hij is een van de vele families in Lahaina die meerdere generaties op een landgoed hebben gewoond. Hij, zijn vrouw, hun volwassen kinderen en hun neef wonen bij zijn zus. Kukahiko en zijn zoon slapen buiten in tenten. Hij heeft net vernomen dat hij is aangenomen voor een van de 450 tijdelijke woningen die de staat heeft gebouwd, waarvoor ruim 1.500 mensen zich hebben aangemeld.
Earle Kukahiko moet zijn huis nog herbouwen, maar brengt zijn dagen nog steeds door op zijn landgoed in Lahaina.
Antsy moet herbouwen, Kukahiko, 67, doorloopt het proces zo snel als hij kan – hij heeft een tekenaar ingehuurd om architectonische plannen op te stellen, zodat hij zijn bouwvergunning kan krijgen, die ergens tussen de $ 6.000 en $ 10.000 kost. In de tussentijd wacht hij niet om terug te zijn op zijn ‘āina of land. Hij brengt zijn dagen door met het verzorgen van zijn tuin: gras dat langs de kant van de weg wordt verzameld en opnieuw wordt geplant. In het midden staat een stenen heuvel met rode en gele ti-bladeren, gered van wat zijn vader tientallen jaren geleden heeft geplant.
“Mensen komen voorbij en zeggen: ‘Wauw, de eerste keer dat we iemand voor de tuin zien zorgen voordat je zelfs maar een huis hebt'”, zei Kukahiko. “En ik heb altijd het gevoel gehad dat ik niet meer hale (thuis) heb, maar ‘āina krijg.”
Timmerman Jeremy DelosReyes, een Lahainan van de zevende generatie en een inheemse Hawaiiaan, wordt ook verstrikt in de administratieve rompslomp van de wederopbouw. De bouw zou in juli beginnen, maar de elektriciteitsleidingen in zijn blok waren doorgesneden en de Environmental Protection Agency ontdekte dat zijn water vervuild was. Hij zegt dat het, gezien de stijging van de bouwtarieven, meer dan 1 miljoen dollar zou kosten om zijn huis te bouwen en dat hij slechts 410.000 dollar van zijn verzekering kreeg.
“Ik weet hoe ik mijn huis moet bouwen. Ik kan mijn huis bouwen voor 400.000 dollar,’ zei hij, ‘maar daarvoor moet ik alle gunsten inroepen die ik ken van iedereen die ik ken, en ik ben ze de rest van mijn leven schuldig.’
Jeremy DelosReyes zegt dat het meer dan $ 1 miljoen zou kosten om zijn huis te herbouwen.
Hulp van de gemeenschap
Het is aan gemeenschapsgroepen en non-profitorganisaties om tussenbeide te komen om de financiële gaten voor de overlevenden op te vullen. Burke geeft leiding aan de nieuw gevormde Lahaina Community Land Trust, die een programma voor verzekeringstekorten opzet om huiseigenaren te helpen de kosten tussen verzekeringsuitkeringen en wederopbouw te overbruggen. Hoewel het eerste doel van de trust is om gezinnen te helpen blijven, zal de trust, als een bewoner zijn land wil verkopen, aanbieden om het tegen een eerlijke marktwaarde te kopen, er een huis op te bouwen en het huis te verkopen, met een langdurige pachtovereenkomst. , tegen een betaalbare prijs via een loterijsysteem dat voorrang geeft aan leden van de Lahaina-gemeenschap.
“Er is een inherente connectie met deze plek en onze mensen die we hebben en waar velen van ons erg in conflict over zijn – zoals: wat moet ik hiermee doen?” zei Burke. “Voor mij, [throwing myself into my community] was eerst mijn coping-mechanisme, en daarna werd het ook gewoon de normaalste zaak van de wereld. Het werd mijn kuleana.”
Kuleana, of het Hawaïaanse idee van iemands verantwoordelijkheid ten opzichte van het land en de gemeenschap, is wat andere inheemse Hawaïanen in Lahaina ertoe aanzet om door te zetten, zeggen ze. DelosReyes is Kaiāulu Initiatives gestart, waar leden van de gemeenschap opnieuw contact kunnen maken met de ‘āina door inheemse planten te planten in een gebied dat overspoeld wordt met de soorten invasieve grassen die de bosbranden hebben aangewakkerd. Kukahiko is nu lid van het adviesteam van de burgemeester en fungeert als contactpersoon voor de gemeenschap.
Keahi zei dat het haar ‘grootste eer is om iets terug te geven aan de gemeenschap die mij heeft grootgebracht’, omdat ze bewoners niet alleen helpt bij het navigeren door de FEMA-bureaucratie en werkloosheid, maar ook door de programma’s die de Council for Native Hawaiian Advancement aanbiedt, zoals huurplaatsing en tijdelijke huisvesting. Maar ze maakt zich zorgen over de lange levensduur van herstelprogramma’s, aangezien er geen tekort is aan rampen die de aandacht van financiers in het hele land trekken. Dan bestaat er de vrees dat de terugkerende regering-Trump zou kunnen bezuinigen op de FEMA-financiering.
De Lahaina Community Land Trust begrijpt dat financiering een zware strijd is, maar er wordt langzaam winst geboekt. Vorige maand verwierf de trust zijn eerste eigendom – de verkopers, die niet oorspronkelijk uit Hawaï kwamen, wilden dat het eigendom in handen van de gemeenschap bleef – en is bezig met de verwerving van een tweede. Toen Burke en de oprichters van de trust de verkoop tijdens een diner gingen vieren, zagen ze een plaatselijke familie een eigen gebeurtenis herdenken: hun laatste diner in Lahaina. Ze gingen die nacht weg.
“Dat was verpletterend”, zegt Carolyn Auweloa, medeoprichter van de trust. “Het is wat we weten dat er gaat gebeuren. Maar het is één ding dat mensen een tijdje weg moeten. Het enge is dat sommigen van hen vertrekken en niet echt een duidelijk pad hebben om terug te komen. Ze zullen worden verdreven en dan worden vervangen door wie?’
Dit artikel is oorspronkelijk gepubliceerd op NBCNews.com
